Futbol sadəcə bir oyun deyil; milyonlarla insanı birləşdirən ehtiras, mədəniyyət və bütöv emosiyalar dünyasıdır. Hər dəfə matça baxanda adrenalin dalğasına qərq oluruq, qələbə sevincini, məğlubiyyətin acısını yaşayırıq. Ancaq son illərdə bu dünyaya yeni texnologiyalar daxil oldu və video köməkçi hakim (VAR) ən çox müzakirə olunan mövzulardan birinə çevrildi. Nəslinin ən böyük oyunçularından biri olan Kaka texnologiyanın futbolun simasını necə dəyişdirdiyi barədə fikirlərini bölüşüb.
Kaka, futbol dünyasının bir çox digər ulduzları kimi, VAR-ın tətbiqinə biganə qala bilməzdi. Tətbiq edildiyi gündən bu sistem çoxlu mübahisələrə səbəb olub. Kaka son müsahibələrinin birində qeyd edib ki, VAR sadəcə bir vasitə deyil, futbola daxil edilməli olan bütöv bir fəlsəfədir. Kakanın fikrincə, VAR-ın əsas üstünlüklərindən biri hakim səhvlərini minimuma endirmək qabiliyyətidir. Hər birimiz ən azı bir dəfə hakimin həlledici qərarının matçın nəticəsinə necə təsir edə biləcəyini görmüşük. Bu kontekstdə VAR, komandanın qələbəsi və ya turnirin növbəti mərhələsinə yüksəlməsi bahasına başa gələ biləcək səhvləri düzəltməyə qadir olan etibarlı köməkçiyə çevrilir. Kaka həmçinin qeyd edib ki, texnologiya oyunda daha böyük ədalətin təmin olunmasına kömək edir. Futbol təkcə fiziki rəqabət deyil, həm də gərgin anlarda düzgün qərar qəbul etmək bacarığıdır. Hər kiçik şey matçın gedişatını dəyişdirə bildikdə, VAR-a sahib olmaq xüsusilə vacib olur. Onun sözlərinə görə, “hər bir komandanın səsini eşitmək imkanı olanda və qərarlar emosiyalara deyil, faktlara əsaslanaraq qəbul ediləndə futbol daha ədalətli olur”. Bununla belə, Kaka VAR-dan istifadə ilə bağlı mənfi cəhətləri də nəzərdən qaçıra bilməzdi. O, vurğuladı ki, bütün üstünlüklərə baxmayaraq, sistem oyunda uzun fasilələrə səbəb ola bilər ki, bu da öz növbəsində əyləncəyə təsir edir. Futbol ritmlə hərəkət edən bir oyundur və uzun fasilələr matçın sürətini poza bilər. Bundan əlavə, bir çox azarkeş VAR-ın bəzən cavabdan daha çox sual yaratdığına inanaraq artıq narazılıqlarını bildiriblər. Kaka razılaşır ki, VAR qərarları bəzi hallarda çaşdırıcı və mübahisəli ola bilər. “İnsanlar oyunun dinamikasını görmək istəyir, təkrarları izləyərkən uzun fasilələr deyil. Biz texnologiya ilə futbolun ruhu arasında tarazlıq tapmalıyıq”.
Kaka VAR-ın oyunçuların və azarkeşlərin emosiyalarına necə təsir etdiyi sualını da qaldırıb. Futbol gözlənilməzlik və ehtiras oyunudur və çox fikirləşdikdən sonra qərar qəbul edildikdə, emosional reaksiya səviyyəsini azalda bilər. “Biz tez-tez oyunçuların qolu qeyd etdiklərini görürük, lakin VAR onu alt-üst etsə, sevinc tez məyusluğa çevrilə bilər. Futbolda görmək istədiyimiz bu deyil” dedi Kaka. Kaka da futbolda texnologiyanın gələcəyinə toxunmaya bilməzdi. O, texnologiyanın daha da mühüm rol oynayacağı yeni dövrün astanasında olduğumuza inanır. Amma onun fikrincə, bu, oyunun ənənəvi aspektlərinin unudulacağı anlamına gəlməməlidir. Kaka ümid etdiyini bildirib ki, gələcəkdə texnologiya hakimliyin keyfiyyətini artırmaqla yanaşı, oyunun səviyyəsini də yüksəldəcək. Məsələn, komandanın taktikasını təhlil etmək üçün dronlardan istifadə etmək və ya oyunçuları yetişdirmək üçün virtual reallığın tətbiqi matça hazırlıq yanaşmasını kökündən dəyişə bilər. “Mən böyümək üçün çox yer görürəm” deyir. “Texnologiya futbola qarşı deyil, futbol üçün işləməlidir”. Bundan əlavə, Kaka oyunçuların özlərinin rəylərinin vacibliyini vurğulayır. Texnologiyalar bu sahədə olanların girişi ilə inkişaf etdirilməlidir. “Oyunun necə işlədiyini ən yaxşı başa düşənlər oyunçulardır. Yeni texnologiyalar tətbiq edilərkən onların fikirləri nəzərə alınmalıdır” deyir. Bu, sistemi daha səmərəli etməyə və VAR ilə əlaqəli bir çox problemdən qaçmağa kömək edəcək.
Sonda Kaka hesab edir ki, bütün dəyişikliklərə baxmayaraq, futbolun ruhu eyni qalmalıdır. Texnologiya oyunu təkmilləşdirməyə kömək edə bilər, lakin o, futbolu xüsusi edən insan emosiyasını və ehtirasını əvəz etməməlidir. “Biz yadda saxlamalıyıq ki, ilk növbədə futbol bir oyundur və onu unikal edən şeyləri unutmamalıyıq” dedi Kaka. Beləliklə, Kakanın futbolda VAR və müasir texnologiya ilə bağlı fikirləri yenilik və ənənə arasında tarazlığın vacibliyini vurğulayır. Texnologiya oyunun keyfiyyətini yaxşılaşdıra və səhvləri azalda bilsə də, futbolu dünyada milyonlarla insan üçün sevimli idman növünə çevirən əsl ehtiras və emosiyanı qorumaq vacibdir.